تامین و تجهیز صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و .... چشم انداز صنعت

پایپینگ یا همان لوله های صنعتی معمولا به شکل استوانه ای طراحی و تولید شده اند؛ که به وسیله ی اتصالات مخصوص  به خود با فرم دهی خاص به یکدیگر وصل می شوند. بیشترین کاربرد لوله های استوانه ای و اتصالات و دیگر تجهیزات پایپینگ، معمولا  برای انتقال انرژی و یا دیگر سیالات از مکانی به مکان دیگر، می باشد. در ادامه ی این مطلب شما را به طور کامل با کاربرد های پایپینگ آشنا خواهیم کرد؛ پس با ما همراه باشید.

 
به شکل کلی لوله کشی های صنعتی برای ساخت و ساز و تعداد زیادی از زیر ساخت های عمرانی مثل نمونه های زیر کاربرد دارند:

ساختمان‌ سازی
پتروشیمی
نفت و گاز
سازه‌ های دریایی
صنایع غذایی
کشاورزی
نیروگاه
راه ‌سازی
شهرسازی
تصفیه فاضلاب
لایروبی
ساخت مواد نیمه رسانا
تهویه

پایپینگ از چه اجزایی تشکیل شده است؟

سیستم های پایپینگ یا لوله کشی صنعتی دارای اجزایی مثل لوله، انواع اتصالات، تیوب، فلنج، گیره، صافی، شیرآلات، ابزار دقیق، گسکت، پیچ و مهره، شلنگ فشار قوی، جدا کننده ها، دمنده ها یا کمپرسورها، پمپ ها، سازه‌های ورودی و خروجی، ایستگاه‌های بوستر (تقویت کننده)، جریان سنج‌ها (Flowmeter)، تاسیسات ذخیره ‌سازی متصل به لوله، انواع سنسور ها می باشد. 

در سیستم های پایپینگ علاوه بر مواردی که در بالا به آن اشاره شد، از تجهیزات کنترل خودکار مثل کامپیوتر ها و سیستم های ارتباطی نیز استفاده می شود. منظور از سیستم های ارتباطی همان کابل، مایکروویو و ماهواره است. برای کسب اطلاعات کامل تر و دقیق تر در این باره می توان مقاله ی آشنایی با تجهیزات پایپینگ چیست را مطالعه کنید.

یکی از تجهیزات این سیستم، ایستگاه های تقویت کننده می باشد که تنها به منظور خطوط لوله های طولانی که بیشتر از یک دستگاه پمپاژ احتیاج دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. فاصله ای که بین ایستگاه های تقویت کننده برای خطوط لوله های طولانی وجود دارد، تقریبا 50 مایل می باشد. 

همین طور در پایپینگ هایی که به منظور انتقال سیالات برودتی مثل گاز طبیعی مایع و دی اکسید کربن مایع، استفاده می شود؛ برای نگه داشتن دمای سیالات در زیر دمای بحرانی، تبرید ها را به کار میگیرند.

پایپینگ در صنایع نفت و گاز

همانطور که گفته شد یکی از کاربرد های پایپینگ، در صنعت نفت و گاز می باشد. معنای لغوی piping، طول و یا فرم لوله ای می باشد که از جنس فلز یا پلاستیک و یا سایر مواد تولید شده می باشد؛ اما پایپینگ در صنعت نفت و گاز به معنای طراحی کردن، ساخت، مدیریت و برسی همه ی قسمت ها و مورد های ضروری در راستای بهبود عملکرد و کم شدن هزینه ها می باشد. در صنعت های نفت و گاز پایپینگ شامل دو قسمت است؛ یکی مربوط به آشنایی با مفاهیم اولیه طراحی و همین طور نصب لوله ها می باشد و دیگری مربوط به کار با نرم افزار های طراحی آن طبق CAD است.

 

 

خطوط لوله در طراحی پایپینگ صنایع نفت و گاز

طراحی سیستم های پایپینگ طبق دسته بندی های مربوط به لوله، شامل سه بخش است: لوله های فشار قوی یا متوسط و یا ضعیف. این سیستم به وسیله ی یکی از این گروه ها طراحی و اجرا می شود.

به دلیل بیشتر شدن تمایلات کشور های صنعتی به واردات نفت و گاز، آشنایی با طراحی با روش های اقتصادی تر خطوط لوله های انتقال نفت و گاز ، اهمیت بیشتری پیدا کرده. تمرکز اصلی در طراحی های مربوط به خطوط لوله ها، امنیت می باشد. این خطوط باید به گونه ای طراحی شوند که بهترین مسیر برای آنها انتخاب شده باشد، همچنین ضخامت پوشش طوری باشد که میزان و نوع سیال انتقال دهنده در بالاترین امنیت موجود و در کمترین احتمال بروز خطر منتقل شود. بهتر است مطلب آشنایی با اصطلاحات فنی در پایپینگ و معنی آنها (بخش اول) را نیز بخوایند.

دیگر موردی که در زمان طراحی خطوط لوله در پایپینگ صنایع نفت و گاز باید به آن دقت کرد، شرایط محیطی و جغرافیایی منطقه است. به عنوان مثال زلزله خیز بودن منطقه ای که قرار است لوله ها نصب شوند، لوله های نصب شده در زیر دریا و .... .

 بنابراین شناخت انواع لوله های استفاده شده در صنایع نفت و گاز، دارای اهمیت می باشد. تا بتوان در هر منطقه با توجه به شرایط آن بهترین لوله را نصب کرد. به عنوان نمونه در مکان های پر تردد مثل جاده ها، خطوط ریلی باید از لوله های ضخیم تر استفاده می شود.

منبع: https://iioco.net/articles/detail//کاربرد-های-پایپینگ-در-چه-مواردی-است/

      

در کشور ایران، میدان های نفتی زیادی که در برگیرنده ی مخازن زیرزمینی می باشند، وجود دارد. بعضی از این میادین در حال حاضر فعال و برخی دیگر غیر فعال یا در حال توسعه می باشند.  در این مطلب قصد داریم شما را با میدان های نفتی ایران به طور کامل آشنا کنیم؛ پس با ما همراه باشید.

 

 

میدان نفتی چیست؟

به منطقه یا ناحیه ی جغرافیایی که در آن بتوان چاه های نفتی زیادی را بر روی مخزن ها یا میدان های نفتی حفر کرد و از آنها نفت خام استخراج کرد، میدان نفتی می گویند. هر یک از میادین نفتی در یک مجموعه ای زمین شناسی مجزا و مشخص شده از نظر رسوبی و محیطی قرار دارند. بهتر است بدانید که حدود 75 درصد از کل منابع نفت موجود در جهان، در کشورهای خاورمیانه قرار گرفته است. همچنین ممکن است میدان نفتی در میان دو کشور مشترک باشد.

مالکیت کل میدان های نفت و گاز ایران در اختیار چه شرکتی می باشد؟

مالکیت همه ی میادین نفتی و گازی کشور ایران در اختیار شرکت ملی نفت ایران می باشد. در حال حاضر عملیات های مربوط به تولید در این میادین به وسیله 4 شرکت تابع شرکت ملی نفت به نام های: شرکت نفت فلات قاره ایران، شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران و شرکت نفت و گاز اروندان انجام می شود.

طبق آمار رسمی ارائه شده توسط وزارت نفت ایران، مجموع ذخایر حاصل شده از نفت خام و میعانات گازی در کشور ایران چیزی بیش تر از 154 میلیارد بشکه محاسبه شده است. این مقدار محاسبه شده، 10 درصد از کل ذخیار نفت خام موجود در جهان می باشد. کارشناسان شرکت نفت معتقدن که از مخازن نفتی ایران تا سال 1453 می توان بهره برداری کرد.

بزرگ ‌ترین میدان‌های نفتی

میدان نفتی اهواز: بزرگ ترین میدان نفتی ایران، میدان نفتی اهواز می باشد. حجم ذخیره این میدان بیش از 65 میلیارد بشکه می باشد و میزان ذخیره قابل برداشت از آن 37 میلیارد بشکه است. به دلیل این حجم از ذخیره جزو سومین میدان نفتی بزرگ در جهان محسوب می شود.

میدان نفتی گچساران: این میدان گنجایش ذخیره بیش از 52 میلیارد بشکه نفت را دارد و جزو دومین میدان نفتی بزرگ در ایران به حساب می آید.

میدان نفتی مارون: سومین میدان نفتی ایران، همین میدان نفتی مارون می باشد. گنجایش ذخیره در این میدان نفتی چیزی حدود 46 میلیارد بشکه نفت می باشد؛ که در بنگستان، آسماری و خامی جای می گیرد.

 

میدان نفتی آزادگان: چهارمین میدان نفتی ایران و همین طور بزرگ ترین میدان نفتی مشترک می باشد. این میدان در لایه اصلی خود که همان سروک می باشد، با میدان مجنون عراق مشترک می باشد.

میدان نفتی آغاجاری: پنجمین میدان نفتی ایران، میدان نفتی آغاجاری می باشد که دارای 30میلیارد بشکه نفت خام می باشد.

چهار میدان نفتی ایران یعنی میدان نفتی اهواز، گچساران، مارون و آغاجاری روی هم بیش از 2 میلیون بشکه از ظرفیت تولید روزانه نفت کشور را به خود اختصاص دادن. حجم تولید نفت خام روزانه توسط میدان نفتی آزادگان نیز حدودا 40 هزار بشکه در روز می باشد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر وارد لینک شوید.

بزگترین میادین نفتی ایران بر اساس میزان حجم ذخیره نفت خام می باشد. ترتیب این میدان ها به صورت زیر می باشد.

رتبه	نام میدان	ذخیره درجا (میلیارد بشکه)	ذخیره قابل برداشت (میلیارد بشکه)	تولید روزانه (هزار بشکه)
1	میدان نفتی اهواز	65.5	37	750/000
2	میدان نفتی گچساران	52.9	23.7	480/000
3	میدان نفتی مارون	46.7	21.9	520/000
4	میدان نفتی آزادگان	33.2	5.2	40/000
5	میدان نفتی آغاجاری	30.2	17.4	300/000
6	میدان نفتی رگ‌ سفید	16.5	3.44	180/000
7	میدان نفتی آب تیمور	15.2	2.6	60/000
8	میدان نفتی سروش	14.2	10	46/000
9	میدان نفتی کرنج	11.2	5.7	237/000
10	میدان نفتی بی ‌بی ‌حکیمه	7.59	5.67	120/000

تعداد میدان ‌های نفتی

طبق آخرین اطلاعات مربوط به نفت و گاز، 145 میدان هیدروکربنی که شامل 297 مخزن نفتی و گازی می باشد، در ایران کشف شده است. 102 مورد از این میدان ها مربوط به میدان های نفتی می شود و 43 مورد آنها میدان های گازی هستند. از بین مخزن ها نیز 205 مورد از آن مخزن نفتی و 92 مورد از آن مخزن گاز طبیعی است. 
 
در کشور ایران، هر میدان دارای یک الی سه تا مخزن زیر زمینی می باشد. از بین صد و چهل و پنج میدان موجود در ایران، 78 مورد آنها فعال می باشند؛ که از بین آنها 16 میدان در دریا و 62 میدان در خشکی قرار دارند. همچنین 67 میدان در حال حاضر غیر فعال هستند. 

در حال حاضر بهترین مخزن تولید کننده نفت در ایران، سازند آسماری می باشد که متعلق به دوره الیگو میوسن است. علاوه بر این مورد یکی دیگر از میدان های نفتی که دارای حجم ذخیره بالا و نفت قابل بازیافت فراوانی می باشد، سازند سروک است؛ که مربوط به دوره کرتاسه میانی می باشد. از میدان های نفتی خشکی 106 میلیارد بشکه و از میدان های نفتی دریایی 31 میلیارد بشکه نفت استخراج می شود. 

موقعیت جغرافیایی میدان ‌های نفتی ایران

تعداد زیادی از میدان های کشف شده (حدود 140 میدان) در جنوب غربی ایران یعنی منطقه زاگرس و خلیج فارس می باشند. همین طور میدان هایی در منطقه شمال ایران مرکزی، کپه داغ و خزر جنوبی کشف شده است و یا در حال اکتشاف می باشند. 

با وجود اینکه دریای خزر برای کشور های ساحلی خود منابع نفت و گاز قابل توجه ای دارد، اما هیچ وقت در برنامه های وزارت نفت ایران در رابطه با استخراج نفت، جایگاهی نداشته است. دلیل این مسئله این است که در ناحیه ی جنوب ایران، ذخایر نفت و گاز عظیمی وجود دارد؛ که همواره منبع قابل توجهی در مسئله ی درآمدزایی کشور ایران می باشد. 

از سال 1346 ایران فعالیت خود را در زمینه کشف نفت در دریای خزر شروع کرده است. در سال های 1368 الی 1376 در این دریا سه چاه اکتشافی حفر شد، ولی به خاطر اقتصادی نبودن پروژه، عملیات نیمه تمام ماند. در سال های اخیر شرکت نفت خزر با پیشرفت کند توانسته سرانجام در سال 1391، اولین چاه حفر شده اش را به نفت برساند. این شرکت همچنین در زمینه استخراج نفت از میدان های این منطقه، موفق شد اولین گام خود را در جهت برداشت عملیاتی از این میدان ها بردارد. 

مالکیت میدان های نفتی

مالک اصلی کلیه میدان های نفتی و گازی، شرکت ملی نفت ایران می باشد که در ایران مستقر است.

 مدیریت قسمت گسترده ای از میدان های پر بازده و وسیع ایران، توسط شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب می باشد. این میدان ها بیشتر در قسمت های جنوبی و غربی کشور مستقر می باشند. که همه ی آنها در میدان های بخش خشکی به حساب می آیند. 

مدیریت همه ی میدان های کشور ایران که در آب های خلیج فارس وجود دارد، بر عهده شرکت نفت فلات قاره ایران می باشد.

 میدان های نفتی موجود در قسمت های مرکزی ایران نیز به شرکت نفت مناطق مرکزی ایران واگذار شده است. این میدان های مرکزی جزو میدان های کوچک و  متوسط ایران به حساب می آیند. 

همچنین مدیریت میدان های نفتی نیمه توسعه یافته و توسعه نیافته که در جنوب ایران قرار دارد و به میدان های غرب کارون معروف می باشند، بر عهده شرکت نفت و گاز اروندان می باشد. 

مدیریت میدان های نفتی و گازی که در دریای خزر مستقر هستند نیز توسط شرکت نفت خزر انجام می شود؛ که البته این میدان های دریای خزر هنوز به مرحله ی تولید نرسیده اند.

 

علاوه بر اینکه لوله و تیوب از لحاظ مشخصات ابعادی با یکدگیر فرق دارند، از نظر شکل ظاهری نیز با یکدیگر متفاوت هستند. لوله ها همواره به شکل یک استوانه ی تو خالی می باشند که دارای سطحی گرد هستند؛ اما یک تیوب می تواند به شکل گرد، مربعی و مستطیلی نیز تولید شود.

 
 

تفاوت لوله و تیوب از نظر تلورانس ابعادی

رواداری یا تلورانس یک تیوب از لوله ها کمتر می باشد که به همین خاطر از نظر شکل ظاهری دیواره های تیوب از دیواره های لوله ها صاف تر می باشند. به عنوان نمونه ضخامت های یک لوله در طول آن شامل تلورانس ابعادی است، در صورتی که ضخامت تیوب ها از اول تا انتهای طول آنها یکسان می باشد. 

تفاوت لوله و تیوب از نظر تولید

در تولید همه ی مدل های مقاطع فولادی، باید استاندارد هایی را در نظر گرفت. جالب است بدانید در ساخت تیوب ها نسبت به ساخت لوله ها این موارد را سختگیرانه تر در نظر می گیرند. حتی مواردی که برای تست و بازرسی انجام می شود در تیوب ها نسب به لوله ها با دقت بیشتری صورت می گیرد. ممکن است علت بیشتر بودن قیمت تیوب ها نسب به لوله ها همین موارد باشد.

در ساخت لوله ها از دو روش نورد گرم و نورد سرد استفاده می شود؛ در صورتی که در تیوب ها بیشتر از روش نورد گرم استفاده می شود. دیگر تفاوت لوله و تیوب از نظر تولید این است که لوله ها به دو صورت درزدار و بدون درز ساخته می شوند، ولی تیوب بیشتر بدون درز است. 

 

تفاوت لوله و تیوب از لحاظ قیمت

همانطور که گفته شد به دلیل رعایت الزامات و دقت بیشتر برای تولید تیوب ها نسبت به لوله ها، قیمت آنها نیر در بازار ها معمولا بیشتر از قیمت لوله های فولادی می باشد. البته ناگفته نماند که قیمت لوله نیز بستگی به نوع آن دارند و قیمت های انواع آنها با یکدیگر متفاوت است. برای نمونه معمولا قیمت لوله مانیسمان در مقایسه با لوله های درز دار  بسیار بیشتر است. 

توجه داشته باشید که یکی از موارد تاثیر گذار بر قیمت لوله ها، وزن آنها می باشد، به همین خاطر حتما قبل از خرید، به جدول وزن لوله های فولادی نگاهی بیندازید و و از دارا بودن  استاندار ها، اطمنیان حاصل کنید.
 

تفاوت پایپ و تیوب از نظر کاربرد

ممکن است مهمترین تفاوت موجود در بین لوله های فولادی و تیوب ها، کاربرد آنها باشد. به این شکل که بیشتر لوله ها در منتقل کردن سیالات از یک مکان به مکان دیگر به ویژه برای مسافت های طولانی کاربرد دارد. اما توجه داشته باشید که از تیوب ها بیشتر برای گردش سیالات در درون یک سیستم استفاده می شوند.

به شکل کلی وظیفه ی اصلی یک لوله، انتقال سیالات می باشد؛ اما تیوب ها اغلب برای ساخت یک دستگاه یا سیستم استفاده می شوند. به عنوان مثال تیوب ها معمولا در تولید بویلر ها، مبدل های حرارتی و کوره های نفتی بسیار کاربرد دارند. 

یکی دیگر از تفاوت های لوله و تیوب از نظر کاربردی، انعطاف پذیری آنها می باشد. به شکلی که می توان تیوب ها را خم کرد و در مواردی که نیاز باشد در مسیر های منحنی دار مورد استفاده قرار داد. بنابراین با این وجود در مسیر هایی که منحی دار هستند، استفاده از تیوب ها می تواند گزینه ی بسیار مناسبی باشد.

تفاوت های لوله و تیوب فلولادی در نحوه پیاده سازی چگونه می باشد؟

نحوه پیاده سازی خطوط لوله ها و تیوب ها با یکدیگر فرق دارد، به این شکل که در اجرای لوله ها این امکان وجود دارد که هم در روی زمین، هم در زیر آب و هم در زیر زمین قابل اجرا باشند. ولی خطوط تیوب معمولا در موارد زیر زمینی مورد استفاده قرار می گیرد.

همانطور که ازخواندن این مطلب متوجه شدید، لوله و تیوب از لحاظ مشحصات ابعادی، شکل ظاهری، روش تولید، کاربرد، قیمت و تلورانس ابعادی با یکدیگر تفاوت هایی دارند. بنابراین با توجه به نیاز و موارد مورد استفاده، بهترین مورد را برای خود تهیه کنید.

ویژگی ها و برسی کلی شیر کنترل بخار، موضوع بسیار گسترده ای می باشد؛ اما با این وجود ما قصد داریم در این مطلب توضیح مختصر و مفیدی را در رابطه با شیر های کنترل بخار برای شما شرح دهیم؛ پس با ما همراه باشید.

بیشترین موردی که در این مطلب بر روی آن تمرکز داریم، مشخصات فنی و کاربرد های صنعتی این شیر ها است. در ادامه با این مبحث بیشتر آشنا خواهید شد.

 
بخار چیست و چه کاربردهایی دارد؟

در زمان تبدیل مایع به گاز، آب موجود بخار می شود. در این انتقال پیوندهای هیدروژن مولکولهای H2O در کنار هم نگه داشته می شوند و به منظور تولید بخار آزاد می شوند. به صورت مایع، مولکول ها به شکل مداوم شکسته می شوند و به همدیگر پیوسته می شوند. 


توجه داشته باشید که پیوند های مولکولی به وسیله ی گرما سست می شوند و همین امر موجب می شود که برخی از مولکول ها در گرمای بسیار زیاد، آزاد شوند و بخار یا بخار خشک به وجود می آید. بخار های مرطوب و خشک در صنایع مختلف کاربرد دارند. بخار های مرطوب زمانی به وجود می آیند که برخی از مولکول های آب گرمای پنهان خود را آزاد کنند و قطرات آب ریز را تشکیل دهند. بنابراین اغلب برنامه ها به کنترل پارامتر ها نیاز دارند. همین امر موجب شده است که شیر های کنترل بخار به قسمتی از مهندسی کنترل فرآیند تبدیل شوند.
 

چرا از شیر های کنترل بخار در برنامه های کنترل فرآیند استفاده می شود ؟

از لحاظ فنی، شیر دستگاهی است که جریان سیالات یا بخار را در هر مجموعه ای کنترل می کند. در شرایطی که بخار وجود دارد، رایج ترین کاربرد شیرآلات، در کاهش فشار بخار ورودی برای فرآیند می باشد. با این وجود، علاوه بر کنترل کردن فشار، شیرهای کنترل بخار دمای آن را نیز کنترل می کند.

بویلر ها اغلب با فشار های بسیار زیاد کار می کنند، زیرا عملکرد های کم فشار موجب انتقال آب ها خواهد شد. بخار های فشار قوی دارای حجم به خصوص کمتری می باشند که همین مسئله باعث می شود لوله ها وزن کمتری داشته باشند. بنابراین توزیع بخار به خاطر کاهش هزینه های لوله و عایق، ارزان تر و ساده تر می شود.. سیستم های صنعتی بیشتر از فشار بخار با فشار کمتری استفاده می کنند.

علت این موضوع این است که در فشار های کم بخار، گرمای پنهان شده ی بیشتری وجود دارد که موجب زیاد شدن راندمان انرژی تا اندازه بالایی می شود. به دلیل اینکه فشار و درجه حرارت بخار با یکدیگر در ارتباط هستند، جهت دما به وسیله ی کنترل فشار بخار به شکل خودکار کنترل می شود. کم شدن فشار بخار همچنین با ایمنی مورد نیاز گیاهان مرتبط است. این امکان وجود دارد که فشار های بخار را به وسیله ی شیر کنترل و بخار کنترل کرد.
 

عملکرد شیر کنترل بخار چگونه است؟

راه حل ایده آل برای تنظیم فشار های پایین به شکل خودکار، به وسیله ی تنظیم متناسب باز شدن شیر می باشد. این تکنیک موجب می شود که فشار های بخار بدون تغییری در نوسان های جریان، جریان نداشته باشند.

از شیر های کنترل بخار به منظور کم کردن فشار بخارو همین طور برای کنترل گرمایش درون مخزن استفاده می شود. بهتر است بدانید که یک سیستم اتوماتیک که به طور کامل خودکار می باشد، دارای یک شیر کنترل بخار فعال، یک محرک و یک سنسور فشار می باشد. این نوع مجموعه ها حتی نوسانات فشار کم دست را نیز حس می کنند و آن را توسط یک محرک پاسخ می دهند.

کاربرد صنعتی شیر کنترل و بخار چیست؟

بیشترین واسطه برای منتقل کردن گرما در کنترل عملکرد در صنایع ها شیر های کنترل می باشند. شیرکنترل بخار بیشتر در توربین های محرک بخار در نیروگاه های برقی به کار گرفته می شوند. کاربری شیر های کنترل بخار بسیار گسترده می باشد. اما چند مورد از آنها عبارتند از: پالایشگاه ها، کارخانه های فرآورده های مواد غذایی، گیاهان شیمیایی.